Türkiye’de son 10 yılda erken ergenlik vakalarında yaklaşık yüzde 30’luk bir artış görüldü. Uzmanlar, obezite, hormonlu gıdalar, çevresel kimyasallar ve pandemi dönemindeki yaşam tarzı değişikliklerinin bu durumu tetiklediğini belirtiyor. Erken ergenlik, çocukları akran zorbalığı ve psikososyal sorunlar karşısında daha savunmasız hale getirebiliyor.
Türkiye’de son yıllarda erken ergenlik vakalarında belirgin bir artış gözlemleniyor. Özellikle kız çocuklarında 8 yaşından, erkek çocuklarında 9 yaşından önce başlayan fiziksel değişimler hem aileleri hem de sağlık uzmanlarını endişelendiriyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, son 10 yılda erken ergenlik tanısı alan çocuk sayısında yaklaşık yüzde 30’luk bir yükseliş kaydedildi. Uzmanlar, obezite, hormonlu gıdalar, çevresel kimyasallar ve pandemi döneminde değişen yaşam tarzının bu artışı tetikleyebileceğini belirtiyor.
ERKEN ERGENLİK NEDİR?
Pedagog Elanur Buğçe Oral, Cumhuriyet’e yaptığı açıklamada, “Normal ergenlik süreci kızlarda 10-12, erkeklerde ise 12-14 yaşlarında başlar. Kız çocuklarında 8 yaşından, erkek çocuklarında 9 yaşından önce başlayan fiziksel belirtiler erken ergenlik olarak kabul edilir” dedi. Genetik yatkınlığın önemli bir rol oynayabileceğini belirten Oral, son yıllardaki artışın ise çevresel faktörlerin etkisine işaret ettiğini söyledi. Obezite, hormonlu gıdalar, plastiklerdeki kimyasallar (özellikle BPA), stres ve uykusuzluk gibi etkenler erken ergenliği tetikleyebiliyor.
ÇOCUKLAR PSİKOSOSYAL OLARAK DAHA SAVUNMASIZ
Oral, erken ergenlik sürecinin çocukları akran zorbalığı ve psikososyal sorunlar karşısında daha savunmasız hale getirebileceğini vurguladı. Kız çocuklarında meme tomurcuklarının belirginleşmesi, koltuk altı ve genital kıllanma, ani boy uzaması gibi belirtiler, erkek çocuklarında ise testis büyümesi, peniste uzama, koltuk altı ve genital kıllanma ile seste kalınlaşma erken ergenlik işaretleri olarak öne çıkıyor. Oral, bu tür belirtilerin gözlenmesi durumunda mutlaka bir endokrinoloji uzmanına danışılması gerektiğini belirtti.
ÇEVRESEL ETKENLER ÖNE ÇIKIYOR
Çocukluk çağı obezitesi, artan ekran süresi, hazır gıdaların tüketimi ve çevresel endokrin bozucu kimyasallar erken ergenliğin başlıca tetikleyicileri arasında yer alıyor. Oral, “Erken ergenlik sürecindeki çocuk, yaşıtlarından farklılaştıkça kendi bedenini anlamakta zorlanır ve akran zorbalığına daha açık hale gelir. Bu durum özgüven kayıplarını, beden algısı sorunlarını ve depresif duygulanımı artırabilir” ifadelerini kullandı.
