Bu durum üzerine, TBMM'de cezaevi nüfusunu azaltmak için 31 Temmuz 2023 düzenlemesinin kapsamını genişleten ve tüm suçlara eşit infaz oranı getirmeyi hedefleyen yeni bir infaz yasası çalışması gündemde.
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) yeni yasama yılında, cezaevlerindeki doluluk sorununu çözmek ve infaz sistemini sadeleştirmek amacıyla yeni bir yasa çalışması başlatıyor. Adalet Bakanlığı verilerine göre, 1 Ağustos 2025 itibarıyla 304 bin 964 kişi kapasiteli cezaevlerinde 413 bin 780 tutuklu ve hükümlü bulunuyor. Bu durum, kapasitenin yaklaşık 109 bin üzerinde bir nüfusa işaret ediyor.
YENİ YASA NELERİ İÇERECEK?
Yeni infaz düzenlemesiyle birden fazla amaç hedefleniyor: 31 Temmuz 2023 düzenlemesinin genişletilmesi: Kovid-19 dönemindeki düzenlemeden yararlanamayan, ancak cezası sonradan kesinleşen hükümlülerin de aynı haklardan faydalanması sağlanacak. Bu düzenleme, cezasının bitimine 5 yıl veya daha az kalanları denetimli serbestliğe, açık cezaevine ayrılmasına 3 yıl veya daha az kalanları ise erken tahliyeye alıyordu.
Tüm suçlarda eşit infaz oranı: Mevcut infaz sisteminin karmaşıklığını gidermek için tüm suç tiplerine eşit bir infaz oranı getirilmesi planlanıyor. Dünya genelinde yaygın olan "yarı infaz" modelinin esas alınması, ancak bazı ağır suçlarda bu oranın ¾’e çıkarılması değerlendiriliyor.
Topluma kazandırma odaklı yaklaşım: Hükümlülerin iyi hâl kriterleri yeniden tanımlanacak, denetimli serbestlik sistemi sadeleştirilecek ve topluma kazandırılabilecek bireylerin tahliyesi kolaylaştırılacak.
DÜNYA ÖRNEKLERİ İNFAZ SİSTEMİNE IŞIK TUTUYOR
Türkiye'nin infaz reformu arayışında, farklı ülkelerin modelleri de inceleniyor. Habertürk'ten Fevzi Çakır'ın aktardığı bilgilere göre, dünya genelindeki bazı başarılı uygulamalar şunlar:
Norveç (Halden ve Bastøy Modeli): Eğitim ve meslek edindirme programlarıyla düşük suç tekrar oranları elde ediliyor.
Hollanda (Toplum Temelli İnfaz): Elektronik kelepçe ve toplum hizmetleri gibi yöntemlerle cezaevi nüfusu önemli ölçüde azaltıldı.
Almanya (Aşamalı İnfaz): Cezanın bir kısmı kapalı cezaevinde, kalan kısmı ise açık cezaevi veya yarı özgürlükte infaz ediliyor.
Kanada (Restoratif Adalet): Mağdur ile fail arasındaki arabuluculuk ve zararın telafisi esas alınıyor.
Belçika (Kısa Süreli Ceza Reformu): Üç aydan kısa hapis cezaları toplum hizmetine çevriliyor.
