Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 2024 yılı boşanma oranları açıklandı. Verilere göre Bölge iller arasında 2024 yılında en çok boşanma sayısı bin 091 ile Aksaray olurken, Niğde 886 boşanma sayısıyla bölgede ikinci durumda. Kırşehir'de 567, Nevşehir'de 766 boşanma gerçekleşti.
Bu soru hem bireysel hem de toplumsal düzeyde önemli ve karmaşık bir konuyu işaret ediyor. "Neden boşanıyoruz?" sorusunun yanıtı, çiftin özel koşullarına göre değişmekle birlikte, araştırmalara ve uzman görüşlerine dayanan en yaygın boşanma nedenleri şunlardır:
1. İletişim Eksikliği
Duyguların açıkça ifade edilememesi, çatışmaların sağlıklı çözülememesi
Sürekli tartışma ya da duygusal uzaklık
2. Sadakatsizlik (Aldatma)
Güvenin sarsılması boşanma sebeplerinin başında geliyor.
Fiziksel ya da duygusal sadakatsizlik ilişkide kalıcı zararlar bırakabiliyor.
3. Ekonomik Sorunlar
Maddi sıkıntılar ve gelir dağılımı konusundaki anlaşmazlıklar
Biri kazanıyor, diğeri harcıyorsa gerginlik artabiliyor.
4. Eşitsizlik ve Roller Üzerine Çatışmalar
Ev işleri, çocuk bakımı gibi konularda adaletsiz yük dağılımı
Özellikle çalışan kadınlar için "çift mesai" yıpratıcı olabiliyor.
5. Duygusal Uyumun Zamanla Kaybolması
Birlikte büyümek yerine ayrı yönlere savrulmak
Zamanla sevginin yerini alışkanlık ya da tahammül alması
6. Erken ve Düşünülmeden Yapılan Evlilikler
Hazır olmadan yapılan evlilikler ileride temel çatlaklara yol açabiliyor.
7. Aile ve Sosyal Baskılar
Aile müdahaleleri, kültürel ya da çevresel baskılar huzuru bozabiliyor.
TÜRKİYE'DE DURUM
TÜİK verilerine göre Türkiye'de boşanma oranları son yıllarda artış eğiliminde. Özellikle büyükşehirlerde, bireyselleşmenin artması, ekonomik bağımsızlık ve toplumdaki evlilik algısının değişmesi bu süreci etkiliyor.
Ne Yapılabilir?
Evlilik öncesi ve sonrası iletişim eğitimi
Profesyonel destek (çift terapisi, danışmanlık)
Ortak değerler ve hedefler üzerinde düzenli konuşma
Dini bir bakış açısıyla;
Boşanma sayılarının artışı, sadece sosyolojik değil, dini ve kültürel açılardan da tartışılan önemli bir konudur. İslami yaklaşımla bakıldığında, bu artışın nedenleri çok yönlü değerlendirilir. İşte İslami perspektiften boşanma oranlarındaki artışın temel nedenleri:
1. Evliliğin Manevi Boyutunun Zayıflaması
İslam'da evlilik, sadece iki kişinin değil, iki ailenin de birleştiği kutsal bir bağdır. Kur'an'da evlilik "bir sükûnet, sevgi ve merhamet ilişkisi" olarak tanımlanır (Rum Suresi, 21). Günümüzde evliliğe bu ilahi ve ahlaki bakış açısı giderek zayıflamakta, evlilik daha çok bireysel çıkar ve geçici duygular üzerine kurulmaktadır.
2. Sabır ve Tahammül Eşiğinin Düşmesi
İslam'da sabır çok büyük bir fazilet olarak kabul edilir. Ancak günümüzde çiftler, küçük sorunları bile büyütebiliyor ve hemen "ayrılmak" çözüm gibi görünüyor. Oysa Kur'an ve sünnet, boşanmadan önce sabır, arabuluculuk ve çözüm yollarını denemeyi öğütler (Nisa Suresi, 35).
3. Aile Büyüklerinin Rolünün Azalması
Eskiden evliliklerde aile büyükleri, kanaat önderleri rehberlik ederdi. Anlaşmazlıklar olduğunda arabuluculuk yapılır, sorun büyümeden çözülürdü. Bugün bireyselcilik arttığı için bu bağlar zayıfladı ve genç çiftler sorunlarla baş başa kalıyor.
4. Dini Bilinç Eksikliği
Boşanma dinen caiz olsa da, Allah katında en sevilmeyen helal olarak tanımlanır (Hadis – Ebu Davud). Eşler, İslam'ın evliliğe bakışını ve eşler arasındaki hak ve sorumlulukları yeterince bilmediklerinde, evliliği sürdürecek sabrı ve anlayışı gösteremeyebiliyorlar.
5. Medya ve Modern Hayatın Etkileri
İslam ahlakına ters düşen yaşam tarzlarının medya ve sosyal medya aracılığıyla yaygınlaşması, evlilik kurumunu olumsuz etkiliyor. Sadakat, haya, mahremiyet gibi değerlere verilen önem azalıyor. Bu da ilişkilerin yüzeyselleşmesine ve kolay dağılmasına neden oluyor.
6. Ekonomik ve Sosyal Baskılar
İslam, evlilikte sadeliği ve kolaylaştırmayı öğütler (Nur Suresi, 32). Fakat günümüzde düğün masrafları, maddi beklentiler ve sosyal baskılar evliliği zorlaştırıyor ya da sürdürülemez hâle getiriyor. Maddi sıkıntılar boşanmayı tetikleyebiliyor.
İslami Yaklaşıma Göre Ne Yapılmalı?
Evlilik öncesi dini rehberlik ve eğitim yaygınlaştırılmalı
Aile içi değerler (merhamet, sabır, saygı) yeniden vurgulanmalı
Arabuluculuk ve danışmanlık hizmetleri dini ilkeler çerçevesinde sunulmalı
Evliliğin dünyevi değil uhrevi bir sorumluluk olduğu bilinci gençlere aktarılmalı
Boşanma oranları, sadece sosyolojik değil aynı zamanda ahlaki, kültürel ve dini bir mesele olarak ele alınmalı.