Türkiye genelinde birçok valilik, kamu kurumlarının ihale süreçlerinde yaşanan sorunların önüne geçmek amacıyla yeni kararlar almaya başladı. Özellikle doğrudan temin yöntemiyle yapılan alımlarda usulsüzlük riskinin artması, valilikleri daha sıkı bir denetim ve uyarı mekanizması oluşturmaya itti.
Niğde'de de zaman zaman tercih edilen doğrudan temin uygulamalarının, kontrolsüz kullanıldığı takdirde ciddi sorunlar doğurabileceği belirtiliyor. Ancak 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu, hangi alımlarda ilan yapılmasının zorunlu olmadığını ve hangi durumlarda doğrudan temin yönteminin uygulanabileceğini açıkça ortaya koyuyor.
Bu çerçevede Türkiye'nin farklı illerindeki valilikler, kamu kurumlarına gönderdiği resmi yazılarla şu uyarıyı yapmaya başladı: "Doğrudan temin yalnızca kanunun belirlediği şartlarda kullanılmalı; ihalelerde esas olan açık ihale yöntemidir."
SON ADIM ŞANLIURFA'DAN GELDİ
Bu konuda en son adım Şanlıurfa Valiliğinden geldi. Basın İlan Kurumu Gaziantep Bölge Müdürü Arda Aşkın ile bir araya gelen Şanlıurfa Valisi Hasan Şıldak, ihale ilanları ve doğrudan temin süreçlerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu. Görüşmenin ardından Valilik, kamu kurumlarını kapsayan yeni bir uygulamayı resmen hayata geçirdi.
Bilindiği üzere, benzer kararlar daha önce 10'dan fazla ilde alınmıştı. Şimdi ise gözler Niğde Valiliğine çevrilmiş durumda. Niğde'de de aynı kararların uygulanması halinde usulsüzlük ihtimalinin büyük oranda azalacağı ifade ediliyor.
İŞTE ALINAN O KARARLAR
İşte kararın alındığı Valiliklerin o yazısı: "İlgi (a) Genelgenin 58'inci maddesi ile ilgi (b) ve (c) yazılarımızda ayrıntılı olarak belirtildiği üzere, kamu kurum ve kuruluşları tarafından yapılacak ihale ve alımlarda 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 5'inci maddesinde sayılan ilkeler ve söz konusu Kanunun hükümlerine uygun olarak iş ve işlemlerin gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, 195 sayılı Basın İlan Kurumu Teşkiline Dair Kanunun 31'inci maddesi hükmüne göre resmi ilanların Basın İlan Kurumu şubesi bulunan yerlerin belediye hudutları içinde bu şubeler aracılığı ile yayınlatılacağı hükme bağlanmıştır.
4734 sayılı Kamu İhale Kanununda, kamu kurum ve kuruluşları tarafından hangi durumlarda ilan yapılmasının zorunlu olmadığı, ilan zorunluluğu olmayan alım usullerinin hangi durumlarda uygulanacağı açıkça belirtilmiştir. Buna göre, doğrudan temin yönteminin ancak Kanunun belirlediği çerçevede kullanılması, ihale ve alımlarda asıl uygulanacak yöntemin açık ihale usulü olduğu bilinerek buna uygun hareket edilmesi gerekmektedir.
Bu itibarla;
Resmi ilanların gazeteler ve internet haber sitelerinde yayınlanmasının Basın İlan Kurumu şubesi aracılığıyla yapılması,
Doğrudan temin yönteminin 4734 sayılı Kanun ve ilgili diğer mevzuat hükümlerinin öngördüğü durumlar dışında kullanılmaması,
Kanunun belirlediği %10'luk limitin aşılmaması,
İşlerin parçalara bölünmek suretiyle doğrudan temin usulüne zemin hazırlanılmaması sağlanacaktır.
Bütün kamu kurum ve kuruluşlarında 2025 mali yılı sonunda Niğde Valiliği tarafından oluşturulacak komisyonlar marifetiyle 4734 sayılı Kanuna uygunluk denetimi gerçekleştirilecek ve özellikle doğrudan temin usulüyle yapılan harcamalar incelenecektir."